हा महाराष्ट्रातले निम्मे पै-पाहुणे एकमेकांशी जोडून देण्याऱ्या गायछापचा इतिहास आहे

प्रस्तुत पोस्ट व विविध फेसबुक कॉमेंट वाचले. असे प्रश्न अनेकांच्या मनात येतात. आपण मांडलेत. धन्यवाद. अनेकदा मी याच जाहीर उत्तरही दिले आहे.
१) गाय तंबाखूचा व्यवसाय फक्त आमचा एकट्याचा नाही. हा यात काम करणाऱ्या ३००० सहकारी कामगारांचा, ५०००० पानस्टॉल धारकांचा व्यवसाय आहे. याशिवाय तंबाखू शेतकरी व इतर अनेक लोकांचाही.
२) आम्ही तो जरी बंद केला तरी समाजाची ती गरज कोणीतरी भागवेलच. पण किमान मोठा नियमित टॅक्स भरून व सर्व कायद्यांचे पालन करुन, व्यवसायाशी निगडित सर्वांचेच हित जपत, दर्जेदार सेवा देणा-या मालपाणी उद्योगांने तो चालू ठेवणे अधिक श्रेयस्कर कसे आहे यासाठी ही पोस्ट व लिंक्स शेवटपर्यंत जरूर वाचा.
३) तंबाखू म्हणजे चवनप्राश नाही. आमचा तसा दावाही नाही. पण ते सर्वात कमी हानिकारक व स्वस्त व्यसन आहे. तंबाखू बंद झाल्यास अवैध मार्गाने अधिक हानिकारक व्यसने त्याची जागा घेतील. पंजाब सारख्या राज्यास उडता पंजाब म्हणतात कारण तंबाखू नाही तर त्याहून घातक ड्रग्ज कडे लोक वळले. शेवटी काहीतरी व्यसन लोक शोधून काढतातच. सरकारने तंबाखूची लागवडच बंद करावी, दारू बंदी करावी असे अनेक प्रस्ताव येतात पण यात असणारा करोडो लोकांचा रोजगार, यातून मिळणारा खूप मोठा राजस्व व लोकांना हवी असणारी व्यसने यामुळे हे शक्य होत नाही. तंबाखूवर ९९% व अधिक करभार आहे. म्हणजे १० रुपयांची गाय पुडी घेणारा त्यातील जवळजवळ ५ रूपये देशसेवेत कर रूपाने भरतो. लॉकडाउन नंतर अगदी दारू घरपोचची व्यवस्था का झाली आपणास विदित आहेच. दारू पिणारे कसे अर्थव्यवस्था बळकट करतात यावर अनेक विनोदाच्या पोस्ट्स ही आल्या होत्या.
तंबाखू उद्योगात 4-5 कोटी लोक अवलंबून आहेत याची एक बातमी.. https://m.economictimes.com/industry/cons-products/tobacco/rs-11-79-lakh-cr-indian-tobacco-sector-employs-4-5-cr-people/articleshow/69663548.cms
४) आमच्या कारखान्यात अनेक कामगार गेली ४-५ दशके काम करीत आहेत. तंबाखू मोफत असल्याने नियमित सेवनही आहे. पण आजपर्यंत एकाही कामगाराला तोंडाचा कर्करोग झालेला नाही. आम्ही दरवर्षी सर्व कामगाराचे मेडिकल चेकअप करतो. गावात ६-७ दशकापासून तंबाखू मळणारे अनेक म्हातारे भेटतात. एकदम फिट. फक्त तंबाखू मळणाऱ्यांमध्ये क्वचितच आपणास कॅन्सर सापडेल.. न खाणाऱ्यांमध्ये सापडतो तसाच. कारण तंबाखू जोवर जाळली जात नाही तोवर त्यात कॅन्सर करणारे टार व एपोक्सिडं तयार होत नाहीत. डॉ. मार्क्स आणि स्टर्न च्या ओरल मॅक्सिफिसल पॅथॉलॉजि या सर्वच डेंटल कॉलेज मध्ये असणाऱ्या प्रसिद्ध पुस्तकात याचा स्पष्ट उल्लेख आहे. त्याचा उतारा खाली जोडत आहे. जरूर अभ्यासावा. निकोटिन हे कॅफिन, टॅनिन या चहा कॉफी मधील घटकांसारखे सवय जडवणारे आहे. त्याची सवय लागली की त्याशिवाय जमत नाही पण निकोटिन कारसिनोजेनिक (कॅन्सर ला कारणीभूत) नाही. कॅन्सर होतो तो धुरामुळे. मग तो अगदी पूजेतील अगरबत्तीचा असला तरी. https://www.nhs.uk/news/cancer/is-incense-smoke-more-dangerous-than-tobacco-smoke/
तंबाखू विषयीचे संशोधन वाचायचे असेल तर अमेरिकन डॉ. ब्राड रोडू यांचे पुस्तकही वाचावे ज्यात त्यांनी स्मोकिंग पेक्षा स्मोकलेस तंबाखू ९८% सुरक्षित असल्याने स्मोकर्स ना स्मोकलेस तंबाखू कडे वळण्याचा सल्ला शास्त्रीय विवेचनासहित दिला आहे. https://www.amazon.com/Smokers-Only-Smokeless-Tobacco-Save/dp/1939104300
भारत तंबाखू उत्पादनात जगात दोन नंबर ला असला तरी तंबाखुमुळे होणाऱ्या कॅन्सर मध्ये टॉप टेन मधेही नाही याचे कारण येथे तुलनेत धूम्रपान कमी आहे. परदेशात आता Harm Reduction Theory नुसार स्मोकिंग करण्यापेक्षा स्मोकलेस तंबाखू वापरावर जोर देत आहेत.
सिगारेट तंबाखूपेक्षा खूप हानिकारक असली तरी मायबाप भारत सरकारच्या कंपन्यांची त्यात मोठी गुंतवणूक म्हणजेच मालकी आहे हे वाचून आपणास कदाचित आश्चर्यही वाटेल.
https://theprint.in/india/governance/govt-has-banned-vapes-but-owns-28-of-itc-indias-biggest-cigarette-maker/293547/
५) कोणतेच काम पूर्ण दोषमुक्त नाही. तंबाखू पुडीवर तरी वैधानिक इशारा असतो. अगदी साखर खाल्यानेही त्रास होतो. https://www.diabetesdaily.com/blog/sugar-or-cigarettes-which-is-worse-for-you-248317/
https://www.chatelaine.com/health/sugar-gary-taubes/
दुधात आणि तेलातही भेसळ व वापरावर वाद आहेतच. फळ आणि भाजीपाल्यात विषारी औषधांचे खूप फवारे मारले जातात. पंजाब मध्ये या फवारण्या मुळे कॅन्सर इतका पसरला आहे की तिथल्या ट्रेन चे नाव कॅन्सर ट्रेन पडले आहे https://www.ndtv.com/india-news/punjab-has-a-cancer-train-few-political-parties-talk-of-the-disease-1654354. वैद्यकीय आणि शिक्षणासारखे पवित्र क्षेत्रही आज भ्रष्टाचाराने बरबटलेत. मोबाईल मुळेही रेडिएशन चे धोके आहेत. प्लास्टिक चे मोठे संकट वाढतच आहेच. काय काय बंद करणार?
६) किमान एक पारंपरिक काम दोषयुक्त मानले तरि सोबत शंभर कामे चांगली करायला हवीत याचे भान मालपाणी उद्योग समूह कायम ठेवतो. मालपाणी उद्योग व त्यांचा सहयोगी संस्थांद्वारे सामाजिक बांधीलकीतून होणाऱ्या विविध उपक्रमांची व त्यातून लाभान्वितांची यादी एक स्वतंत्र लेखाचा विषय आहे. इतक्या मोठ्या स्तरावर काम करणारा तालुका पातळी वरील परिवार मिळणे अवघडच. नुकतीच कोविड साठी दिलेली सव्वा कोटींची देणगी याचे ताजे उदाहरण आहे.
७) मोठा रोजगार व राजस्व देणारा हा पारंपारिक व्यवसाय बंद करावा काय यावर विचार करता जन्माने प्राप्त झालेले कार्य दोषयुक्त असले तरी ते सोडू नये हा भगवतगीतेत श्रीकृष्णांनी अर्जुनाला केलेला उपदेश समोर येतो. म्हणून तर युद्धासारख्या हिंसक गोष्टीसाठी श्रीकृष्ण क्षत्रिय धर्माची आठवण देऊन अर्जुनाला प्रवृत्त करतात.
गीता अध्याय १८ श्लोक क्र. ४८:
सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत् |
सर्वारम्भा हि दोषेण धूमेनाग्निरिवावृता: || 48||
अर्थ:
अग्नि जैसा धुमाने, तैसे कर्म हे दोषाने। व्यापिले जरी तरि न टाकणे, हेच उचित होईल।।
स्वधर्म व परधर्म, दोषयुक्त सर्वच कर्म। स्वधर्मपालन हेच मर्म, म्हणून कर्माचरणाचे।।
तरि स्वधर्म जो जन्मजात, दोष असू दे कितीही त्यात। तो आचरणे हेच उचित, ऐसे मनात जाणावे।।
(आली ज्ञानमाऊली घरा, प्रा. विमल लेले)
तंबाखू हा आमच्या चार पिढी आधीपासून चालत आलेला व्यवसाय. मोठी संधी व वितरण व्यवस्था असतांनाही आम्ही गुटखा/सिगारेट आदी तंबाखू पेक्षा अधिक घातक व्यवसाय चालू केले नाहीत. गुटखा व पानमसाला तील सुपारी व केमिकल्स मुळे OSMF हा तोंड उघडण्यास त्रास होणारा आजार पुढे कॅन्सर मध्ये परिवर्तीत होण्याचे प्रमाण मोठे आहेच. तंबाखू जाळल्यावर कॅन्सर घटक तयार होतात पण सुपारीमध्ये ते असतातच म्हणून सुपारी उत्पादने वापरणाऱ्यांमध्ये कॅन्सर चे प्रमाण जादा आहे. अगदी महाराष्ट्राच्या राजकीय नेत्यांसमवेत अनेकांना त्याचाच त्रास झाला आहे. त्यामुळे असे उद्योग टाळून मालपाणी परिवाराने हरित ऊर्जेसाठी सोलर, विंड मिल्स चे अपारंपरिक ऊर्जा प्रकल्प, वॉटर व थीम पार्क सारखे पर्यटनास चालना देणारे उदयोग, बांधकाम क्षेत्र आदी उद्योग चालू केले व त्यातूनही मोठा रोजगार निर्माण झाला व मोठे परकीय चलन व प्रदूषण वाचले. आज मालपाणी उद्योगातील सर्व ऑफिसेस/प्रकल्प अगदी शाळेपासून ते थीम पार्क पर्यन्त सर्वकाही सोलर उर्जेवरच चालतातच व मुंबई एअरपोर्ट सारख्या प्रकल्पानाही आम्ही सोलर ऊर्जा पुरवितो. मालपाणी उदयोग समूहाचा तंबाखु हा पिढीजात व्यवसाय असला तरी आज मितीला विस्तारलेल्या उदयोगकक्षेत तो एकूण उद्योगातील फक्त एक छोटा भाग बनत चालला आहे. पण त्यातील रोजगार मात्र आजही सर्वाधिक आहे. या उद्योगातील कामगारांना इतर अशा उद्योगांपेक्षा व परिसरात सर्वाधिक रोज व सुविधा आहेत. मोठया प्रमाणावर ग्रामीण गरजू महिलांना चांगला रोजगार मिळत असल्याने ‘ज्याला नाही कोणी त्याला मालपाणी’ अशी मजेशीर म्हण परिसरात प्रचलित झाली आहे.
८) या उपरांत काही शंका असतील तर अवश्य विचाराव्या, व्यक्तिगत चर्चा करावी ही विनंती. सर्व गोष्टींचा सारासार विचार करून आपले मत बनवावे.
मोठे लिखाण आपण नीट वाचल्याबद्दल सादर धन्यवाद.

Very detail business development with Great social responsibility .wel done.we proud of you