हा शहिद जवान आपल्या मृत्यूनंतरही देशाच्या सीमेचं रक्षण करतोय !

दिल्लीपासून जवळपास सोळाशे किमी. दूर असलेल्या सिक्कीम राज्यात भारत-चीन सीमेला लागून असलेल्या नाथुला दर्रा ची ही गोष्ट आहे. भारतीय सैन्याच्या शौर्याच्या गोष्टी जेवढ्या प्रेरणादायक आहेत तेवढ्याच मनोरंजक देखील.

नाथुला दर्राच्या दक्षिणेला दहा किमी. दूर तेराहजार फूट उंचीवर एक मंदिर आहे जे दिसायला एका बंकर सारख दिसतं. हे मंदिर कुठल्या देवाचं नाही तर ते आहे एका शहीद सैनिकाच. नाव बाबा हरभजन सिंग !

बाविसाव्या वर्षीच झालेल्या शहीद बाबा हरभजन सिंग यांच सामान एक सैनिक म्हणून त्यांच्याजवळ असलेले सैन्याचा गणवेश, सैन्याचा बूट हे या मंदिरात ठेवलेलं आहे. इतकंच नाही, भारत – चीन सीमेवर असणारे सैनिक असं मानतात की

बाबा हरभजन सिंग आजपण सीमेचं रक्षण करतात आणि येणाऱ्या धोक्याची सूचना पण देतात.

भारतीय जवान हरभजन सिंग आपल्यात नाहीत तरी त्यांच्या अस्तित्वाच्या खुणा आपल्याला या मंदिरात सापडतात.

बाबा हरभजन यांचा जन्म ३० ऑगस्ट १९४६ ला पंजाब प्रांतातल्या गुजरांवाला जिल्ह्यातील सदराना या गावात झाला होता. त्यांनी मॅट्रिक पर्यंतच शिक्षण डीएव्ही हायस्कूल पट्टी येथे घेतल होत. सैन्यात जायचं स्वप्न त्यांनी लहानपणापासून पाहिलं होतं.

मार्च १९६५ मधे बाबा हरभजन यांचा अमृतसर येथे जवान म्हणून भारतीय सैन्याच्या सिग्नल कोअर मधे समावेश करण्यात आला. याच वर्षी भारत – पाक १९६५ सालचे युद्ध झाले. त्यात पण त्यांनी शौर्य दाखवलं. सन १९६८ मधे बाबाजी २३वी पंजाब रेजिमेंट सोबत सिक्कीम येथे तैनात होते.

४ ऑक्टोबर १९६८ ला हरभजन घोड्यांचा तांडा घेऊन जात असताना अचानक नाथुला पास जवळ पाय घसरून दरीत कोसळल्याने त्यांचा मृत्यू झाला.

पाण्याचा जोरदार प्रवाह त्यांच्या शरीराला दोन किमी. लांब घेऊन गेला होता. असं म्हणल जात की त्यांनी साथी सैनिकांना स्वप्नात येऊन आपल्या मृत्युच्या ठिकाणाची माहिती दिली होती. तीन दिवस शोधाशोध केल्यानंतर बाबा हरभजन सिंग यांचा मृतदेह त्याच ठिकाणी मिळाला.

असंही म्हणल जात की, त्यांनी स्वप्नात आपली समाधी बनवावी अशी इच्छा व्यक्त केली होती.

याच त्यांच्या समाधीला आता बाबा हरभजन मंदिर या नावाने ओळ्खल जात.

दरवर्षी हजारो श्रद्धाळू लोक इथ दर्शनाला येतात. भारतीय सैन्यात अशी मान्यता आहे की , हरभजन बाबांचा मृत्यू झालेला नाही तर ते अजूनही जिवंत आहेत.

ते शत्रूच्या हालचालींची माहिती सैनिकांच्या स्वप्नात देत राहिलेत. या श्रद्धेवर त्यांना भारतीय सैन्यात अजूनही कायम ठेवलेलं आहे.

ते जिवंत असल्याप्रमाणे त्यांना भारतीय सेनेच्या सर्व सुविधा पुरविल्या जातात. त्यांचा पगार होतो. त्यांना पदोन्नती मिळते. एवढ काय त्यांना सुट्टी देखील मिळते. दरवर्षी एकदा त्यांचं मंदिरात ठेवलेलं सामान त्यांच्या गावी रेल्वेने नेलं जात व सुट्टी संपली की सन्मानाने परत आणलं जातं.

भारतीय जवान या मंदिराची रखवाली करतात आणि हरभजन यांच्या बुटांंना रोज पॉलीश पण करतात. तेथे तैनात सैनिकांचं म्हणन आहे की, आज ही त्यांच्या बुटांना चिखल लागलेला असतो ! अशी

मान्यता आहे की जो सैनिक आपल्या गणवेशाची स्वच्छता राखत नाही त्याला बाबा हरभजनकडून आजही एक थप्पड बसतो.

त्यांच्या मृत्यूला ५० वर्ष झाली आहेत. मध्यंतरी त्यांना आपल्या पदावरून रिटायर घोषित केल आहे. हे मंदिराला भारतीय सैन्याच्या शौर्याचं प्रतिक म्हणून ओळ्खल जात.

रात्रंदिवस स्वतःच्या जीवावर खेळून सीमेची रक्षा करणाऱ्या जवानाचा आपल्या रक्षणासाठी नाथुलाचा तारणहार बाबा हरभजन सिंग जिवंत आहेत ही श्रद्धा त्यांच्यातील लढण्याची जिद्द कायम ठेवते.

हे ही वाच वाच भिडू.

•  लग्नानंतर पंधराच दिवसात नवरा देशासाठी शहीद झाला, गेली ५४ वर्ष मी एकटी घर चालवते.
• जीव वाचवणं शक्य असूनही नौसेनेची परंपरा जपण्यासाठी त्यांनी हसत-हसत जलसमाधी घेतली!
• सगळे देशप्रेमाबद्दल गप्पा मारत होते तेव्हा नाना कारगिलच्या युद्धात जवानांसोबत उभा होता.