वयाच्या 27 व्या वर्षी कोब्रा बियर बनवून भारतीय भिडूने जगाला नशा चढवली होती…

आजचा किस्सा आहे अशा एका भिडूचा ज्यानं बिअर बनवून सगळ्या जगाला नशा चढवली होती. वयाच्या अवघ्या २७ व्या वर्षी इंडस्ट्रीत पाऊल ठेवणाऱ्या भारतीय मुळाच्या उद्योगपतीने मेहनत आणि झोकून देऊन बिअर इंडस्ट्रीत आपलं नाव प्रस्थापित केलं. त्याची ‘कोब्रा’ बिअर ब्रिटनबरोबरच जगातील इतर देशांमध्येही खूप प्रसिद्ध आहे. तर जाणून घेऊया कोण आहेत हे अनिवासी भारतीय आणि कोब्रा बिअरचे उद्गाते.

करण बिलीमोरिया

जन्म २६ नोव्हेंबर १९६१ रोजी हैदराबाद येथे एका पारशी कुटुंबात लेफ्टनंट जनरल एफएन बिलिमोरिया यांच्या घरी झाला. त्यांचे वडील भारतीय लष्कराच्या सेंट्रल कमांडचे GOC आणि भारताचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांचे ADC होते. करणचे आजोबा नसेरवानजी डी बिलिमोरिया हे ब्रिटिश भारतीय सैन्यात ब्रिगेडियर म्हणून निवृत्त झाले होते.

करणने सुरुवातीचे शिक्षण हैदराबाद शहरात घेतले. त्यांचे वडील सैन्यात अधिकारी असल्याने देशाच्या विविध ठिकाणी तैनात असायचे, त्यामुळेच ते लहानपणी हैदराबाद येथे आईच्या घरी राहत असत. जेव्हा करण थोडे मोठे झाले तेव्हा ते त्याच्या वडिलांसोबत राहू लागले आणि वेगवेगळ्या ठिकाणी 7 वेगवेगळ्या शाळेत शिकले.

यानंतर त्यांना त्यांच्या धाकट्या भावासह उटी येथील हेब्रॉन शाळेत पाठवण्यात आले. त्यानंतर हैदराबादच्या उस्मानिया विद्यापीठातून वाणिज्य शाखेत पदवी घेतली. त्यानंतर ते चार्टर्ड अकाउंटंट झाले आणि त्यांनी अर्न्स्ट अँड यंगमध्ये चार वर्षे काम केले. यावेळी त्यांनी केंब्रिज विद्यापीठाच्या सिडनी ससेक्स कॉलेजमधून कायद्यातील कला शाखेची पदवी देखील मिळवली.

शिक्षण पूर्ण केल्यानंतरच करण बिलिमोरिया यांनी व्यवसायात हात आजमावण्यास सुरुवात केली कारण सुरुवातीपासूनच त्यांची आवड होती. सुरुवातीला त्यांनी भारतात बनवलेल्या पोलो स्टिक्स ब्रिटनमध्ये विकून तेथील किरकोळ विक्रेत्यांना विकायला सुरुवात केली. त्यांचे कुटुंब त्यांच्या निर्णयावर खूश नव्हते कारण त्यांना वाटत होते की करणकडे चांगल्या नोकरीसाठी पुरेसे शिक्षण आहे परंतु करणला विश्वास होता की एक दिवस ते स्वतःला एक यशस्वी उद्योगपती म्हणून दाखवेल.

1989 मध्ये त्यांना बिअर बनवण्याची कल्पना सुचली. यानंतर त्यांनी मित्र अर्जुन रेड्डी यांच्यासोबत ‘पँथर’ हा ब्रँड तयार केला (नंतर नाव बदलून ‘कोब्रा’ करण्यात आले). अर्जुनच्या काकांनी त्याची ‘मयसूर ब्रुअरी’च्या मालकांशी ओळख करून दिली आणि लवकरच त्यांची बिअर बाजारात येण्यासाठी तयार झाली. करणने आपल्या बिअरचे नमुने घेण्यासाठी देशभरातील विविध रेस्टॉरंटला भेट दिली.

केंब्रिजमध्ये शिकत असताना करणच्या मनात बिअर बनवण्याची कल्पना प्रथम आली. भारतीय जेवणात स्मूथ बिअरची साथ असावी असे त्यांना वाटले. त्याच वेळी इंग्लंड आर्थिक मंदीच्या काळातून जात होता. अशा परिस्थितीत नवीन उत्पादन बाजारात आणणे हे मोठे आव्हान होते. पण या काळात त्यांच्या बाजूने एक अनुकूल गोष्ट घडली ती म्हणजे भारतीय करी ब्रिटनमध्ये अधिकाधिक लोकप्रिय होऊ लागली.

या संधीचा फायदा घेत करणने ‘कोब्रा’ची जाहिरात करून ही बिअर भारतीय खाद्यपदार्थासोबत पिण्यास उत्तम आहे. हळूहळू कोब्रा भारतीय रेस्टॉरंटमध्ये प्रसिद्ध होऊ लागला आणि त्याची मागणी वाढू लागली. सन 2001 पर्यंत, करणने इंग्लंडमध्ये चार्ल्स वेल्स ब्रुअरीच्या सहकार्याने कोब्रा बिअर्स बनवण्यास सुरुवात केली आणि कंपनीची उलाढाल सुमारे 13 दशलक्ष पौंड होती. 2007 पर्यंत, कोब्रा बिअर सुमारे 45 देशांमध्ये विकली गेली आणि 2010 पर्यंत त्याचा व्यवसाय सुमारे 100 दशलक्ष पौंडांपर्यंत पोहोचला.

2004 मध्ये, करणला व्यापार आणि उद्योग क्षेत्रातील योगदानाबद्दल ‘कमांडर ऑफ द ऑर्डर ऑफ द ब्रिटिश एम्पायर’ ने सन्मानित करण्यात आले. त्यांना ब्रिटनच्या हाऊस ऑफ लॉर्ड्सचे सदस्य देखील बनवण्यात आले होते – हाऊस ऑफ लॉर्ड्समध्ये बसणारे ते पहिले झोरोस्ट्रियन पारशी आहेत.

करण बिलिमोरिया हे देखील समाजसेवेच्या कार्याशी जोडलेले आहेत. ते ‘थारे मच स्टारफिश इनिशिएटिव्ह’चे संरक्षक आहेत. ते ‘पुष्पावती लूंबा मेमोरियल ट्रस्ट’च्या सल्लागार मंडळाचे अध्यक्षही आहेत. ही संस्था भारतातील आर्थिकदृष्ट्या विकलांग विधवांच्या मुलांच्या शिक्षणाची काळजी घेते. बिलिमोरिया यांनी’ पुस्तकही लिहिले आहे.

हे ही वाच भिडू :

• ब्रेक द चेन ला हातभार लावायला या १२ बियर ट्राय करुन घरात निवांत बसू शकता… 
• माकडतोंड्या माणसांसाठी बीरा नावाच्या बियरचा शोध लावण्यात आलाय.
• शरद पवार बाळासाहेबांना भेटायला बियर घेवून जात असत तेव्हाची हि गोष्ट…
• ५० हून अधिक खून करणारा मुंबईचा बियरमॅन हाच व्यक्ती होता का, हे कोडं आजही तसच आहे.