भर उन्हाळ्यात ‘इंद्रवज्र’ दाखविणारा जादुगार सह्याद्री.

आजीचा बटूवा जसा जादूचा वाटतो तसच या सह्यगिरिच्या सानिध्यात वाटत असत. नेहमी काहीतरी अचाट शक्तीचे प्रदर्शन घडवावे असा अचंबित करून सोडतो हा सह्यगिरी.

भर उन्हाळ्यात ‘इंद्रवज्र’ दाखविणारा जादुगार सह्याद्री. जेव्हा-जेव्हा याच्या कुशीत बागडत असतो तेव्हा-तेव्हा याच ओळी आठवितात….  

ग़र फ़िरदौस बरुरुए ज़मीं अस्त,

हमीं अस्ता, हमीं अस्ता, हमीं अस्ता….

इंद्रधनुष्य / इंद्रवज्र कसे निर्माण होते ?

इंद्रधनुष्य म्हणजे पृथ्वीच्या वातावरणातील बाष्पकणांवर/ दवबिंदूंवर पडलेल्या सूर्यप्रकाशाचे परावर्तन आणि अपवर्तन होऊन प्रकाशाचा वर्णपट दिसण्याची वातावरणीय, प्रकाशीय घटना आहे. हा वर्णपट अर्धगोलाकार/धनुष्याकृतीप्रमाणे दिसतो.

खरे म्हणजे प्रत्येक इंद्रधनुष्य हा पूर्ण गोल (इन्द्रवज्रच) असतो. पण क्षितिजामुळे आपल्याला तो अर्धगोल दिसतो. पावसाचे थेंब कसे , कुठल्या दिशेने, त्यातले अंतर आणि किती वेगात पडत आहेत यावर इंद्रधनुष्याचे पूर्ण गोलाकार दिसणे अवलंबून असते. 

इंद्रवज्र दिसल्याची सह्याद्री परिसरात पहिल्यांदा अधिकृत नोंद केली ती कर्नल साईक्स या ब्रिटिश अधिकाऱ्याने, तीदेखील हरिश्चंद्रगडाच्या कोकणकड्यावर!

१८३५ साली !

त्यावेळी घोड्यावरून रपेट मारत सकाळच्या वेळेला कोकणकड्यावर गेलेल्या साईक्सला मोठे विलोभनीय दृश्य दिसले. मध्यभागी साईक्स आणि त्याचा घोडा, सोबतची माणसे यांच्या प्रतिमाच त्याला समोरच्या गोलाकार ढगांमध्ये उमटलेल्या दिसल्या! सृष्टीची ही नवलाई पाहून सारेजण चकित झाले, बुचकळ्यातही पडले.

नगर जिल्ह्याच्या गॅझेटमध्ये ८९८व्या पानावर त्याची नोंद आढळून येते. गॅझेटकारांनी नोंदवले आहे की,

Accompanying the brilliant rainbow circle was the usual outer bow in fainter colors. The foking or Glory of Buddha as seen from mount O in West Chain tallies more exactly with the phenomenon than Colonel Sykes, description would seem to show.

या वर्तुळाची त्रिज्या पन्नास ते साठ फुट होती. इंद्रवज्राचे वैशिष्ट्य असे, की जो हे दृश्य पाहतो, तो स्वत:लाच त्यात पाहतो. पाहणा-याचे डोके बरोबर मध्यभागी दिसते. मध्यात अत्यंत कलरफुल आणि तेजस्वी दिसणारे हे वर्तुळाकार इंद्रधनुष्याचे तेजोवलय कडेला मात्र फिकट होत जाते.

या आधी कोकणकड्यावरच इंद्रवज्र दिसतो अशी समजूत होती परंतु याचे गणित समजले तर मावळातील राजगडावर काय तर नाणेघाटात सुद्धा दिसू शकेल यात शंका नाही. 

हे अप्रतिम दृश्य पाहण्याचा उत्तम काळ म्हणजे मार्च- एप्रिल. जर हे पाहण्याची इच्छा असेल तर भरा आपली ट्रेकिंग बॅग आणि गाठा गडाचा माथा !

• भिडू राहूल बुलबुले. 

हे ही वाच भिडू. 

•  सगळ्या गडावर एकच जल्लोष झाला, रयतेचं राजं शिवराय जन्माला आले.
• गड किल्ले बांधण्यास कधीपासून सुरवात झाली..?
• शिवरायांनी ३५० वर्षापूर्वी उभारलेला हा पूल त्यांच्या दूरदृष्टीची साक्ष देत भक्कमपणे उभा आहे.