नरेंद्र मोदी आणि नितीन गडकरी यांच्यात एका माणसामुळे जोरात पंगा झाला होता..
गोष्ट आहे २००५ सालची.
अटलबिहारी वाजपेयी यांचं सरकार गेलं होतं. मनमोहनसिंग पंतप्रधान बनले होते. वयोमानामुळे वाजपेयीनी राजकारणातून संन्यास घेतल्यात जमा होती. त्यांचे वारस अडवाणी होते पण त्यानंतरचा नेता कोण असणार यात दुसऱ्या फळीमध्ये बरीच स्पर्धा होती. यात प्रमोद महाजन, सुषमा स्वराज, अरुण जेटली, नितीन गडकरी आघाडीवर होतेच.
शिवाय आणखी काही पडद्यामागची नावे होती ज्यांचा भाजपच्या राजकारणावर बराच मोठा प्रभाव होता यात होते संजय जोशी.
संजय जोशी हे मुळचे नागपूरचे मेकॅनिकल इंजीनियर. लहानपणापासून राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे संस्कार मनावर झालेले. इंजिनियरिंग कॉलेजची चांगली चालणारी नोकरी सोडून संघाच्या कामात झोकून दिल. लग्न केलं नाही, पूर्णवेळ प्रचारक बनले. त्याकाळच्या संघ नेतृत्वाने त्यांना गुजरात राज्याची जबाबदारी दिली.
संजय जोशी गुजरात मध्ये गावोगाव फिरून संघाची मुळे घट्ट करू लागले. लोकांचाही त्यांना प्रतिसाद मिळत होता. यातच त्यांना काही साथीदार भेटले यात एक नाव होतं नरेंद्र दामोदरदास मोदी.
या दोघांचेही मॅन मॅनेजिंग स्कील बघून त्यांना संघाने भाजपाला मजबूत करायची जबाबदारी दिली. १९८८ साली दोघेही राजकारणात आले. याच दरम्यान देशभर लालकृष्ण अडवाणी यांनी रथयात्रेचा धमाका सुरु केला होता. गुजरातमध्ये त्याला जोरदार प्रतिसाद मिळाला.
अडवाणी यांनी हेरलं की गुजरातची यंग ब्रिगेड जबरदस्त काम करते आहे.
त्यांच्या वरच्या जबाबदार्या वाढल्या. केंद्रातल्या मोठ्या नेत्यांशी खांद्याला खांदा लावून काम करताना संजय जोशी आणि नरेंद्र मोदी दिसू लागले. हे दोघे सच्चे दोस्त होते मात्र काम करण्याची दोघांचीही स्टाईल मात्र वेगळी होती. नरेंद्र मोदी सुरवातीपासून कॉम्प्युटर सारख्या मॉडर्न टेक्नोलॉजीचा वापर करून स्ट्रटेजी बनवण्यासाठी ओळखले जायचे. तर संजय जोशी हे आपल्या गावोगावच्या कार्यकर्त्यांच्या संपर्कासाठी फेमस होते.
१४ मार्च १९९५. गुजरात मध्ये पहिल्यांदाच केशुभाई पटेलांच्या रुपात भाजपाचा मुख्यमंत्री बनला. पण सरकार जास्त दिवस टिकले नाही. शंकरसिंह वाघेला यांनी बंड पुकारले. यात काही वर्षे गेली. १९९८ साली केशुभाई पटेल परत सत्तेत आले. त्यांनी पहिलं काम केलं नरेंद्र मोदींना गुजरातमधून बाहेर काढणे.
इथेच पहिली ठिणगी पडली. मोदींची रवानगी केंद्रात करण्यात आली आणि यामागे पटेलांचे विश्वासू संजय जोशी आहेत हा समज मोदींनी करून घेतला. संजय जोशींवर अख्ख्या गुजरात राज्याची जबाबदारी टाकली होती.
मोदी या घटनेमुळे खुश नव्हते. त्यांना ठाऊक होते की संजय जोशी आपले पुढचे मोठे स्पर्धक असणार आहेत. त्यांच्यामागे नागपूर आरएसएसचं मोठ पाठबळ होतं. त्यामानाने मोदी यांना कोणाचा सपोर्ट नव्हता. तरी त्यांनी आपल्या मेहनतीच्या जोरावर दिल्लीमध्ये बस्तान बसवण्यास सुरवात केली.
पक्षाचा प्रवक्ता सरचिटणीस या पदावर केलेल्या कामावरून मोदी हे अडवाणी यांचे लाडके बनले.
२००१मध्ये त्यांच्या अखंड प्रयत्नातून अखेर केशुभाई पटेलांना गुजरात मुख्यमंत्री पदावरून काढलं गेलं. त्यांनी भूज भुकंपावेळी आपली जबाबदारी व्यवस्थित पार पाडली नाही, तिथे बराच भ्रष्टाचार झालाय शिवाय त्यांचे वय झाले आहे असे आरोप झाले. नरेंद्र मोदी वाजत गाजत गुजरातच्या मुख्यमंत्री पदी आले आणि संजय जोशींची रवानगी केंद्रात झाली.
इथेच संजय जोशी आणि नरेद्र मोदी हा संघर्ष टीपेस पोहचला. २००२ला गोध्रा हत्याकांड आणि नंतरची गुजरात दंगल झाली. असं म्हणतात की संजय जोशीनी मोदींची प्रतिमा भ्रष्ट करण्यासाठी बरेच प्रयत्न केले.
याच दरम्यान त्यांचे समर्थक व मंत्री हरेन पंड्या यांची हत्या झाली. ही राजकीय हत्या असल्याचा आरोप झाला.
वाजपेयी मोदींवर चिडून होते. फक्त लालकृष्ण अडवाणी यांच्या पाठींब्यामुळे मोदी सत्तेत कायम राहिले. त्यातच दिल्लीतली सत्ता देखील गेली. याच प्रमुख कारण २००२च्या दंगलीत वाजपेयी सरकारची डागाळलेली प्रतिमा हे कारण सांगितलं जात होतं. संजय जोशी तो पर्यंत दिल्लीत ताकदवान नेता बनले होते. वाजपेयींच्या खास गटात त्यांचा समावेश होता. प्रमोद महाजन यांच्या सोबत ते भाजपचे राष्ट्रीय राजकारणाची दिशा ठरवत होते.
आणि याच दरम्यान ती सीडी आली.
भारतीय जनता पार्टीला पंचवीस वर्षे पूर्ण झाल्याच सेलिब्रेशन चालू होतं आणि संघाचे लाडके नेते संजय जोशी यांचे नाजूक स्थितीतील अवस्थेची सीडी वाटण्यात येत होती. हा एका स्टिंग ऑपरेशनचा भाग आहे असं सांगण्यात येत होतं. अख्ख्या भाजपमध्ये खळबळ उठली. संजय जोशींना राजीनामा द्यावा लागला. हा एकप्रकारे मोदींचा विजय मानला गेला.
नंतर याबद्दल बरेच आरोप झाले. ही सीडी बाहेर काढण्यामागे उमा भारती आहेत अशी चर्चा होती. या सीडीमध्ये जो व्यक्ती दिसतोय तो संजय जोशी नसून कोणी वेगळाच आहे असं बोलल गेलं.
सीबीआयला मिळालेल्या निनावी पत्रात या मागे एन्काऊंटरमध्ये मारला गेलेला सोहराबुद्दीन शेख याचा हात होता असं लिहिलं होतं. बीके चौबे नावाच्या पोलीस अधिकाऱ्याने देखील या आरोपाची पुष्टी केली. पण तपासात यात काही तथ्य आढळले नाही.
पुढे ज्यांची संजय जोशी यांना मदत होत होती ते प्रमोद महाजन देखील राहिले नाहीत. संजय जोशी भाजपच्या राजकारणात एकाकी पडले.
हे सगळं सुरु होतं आणि देश पातळीवर हिंदुत्वाचा चेहरा म्हणून नरेंद्र मोदी पुढे येऊ लागले होते. गुजरातच्या मुख्यमंत्रीपदी असलेल्या मोदींना काँग्रेस राष्ट्रीय निवडणुकीत देखील टार्गेट करत होती. याचा परिणाम त्यांची आपोआप प्रसिद्धी होत गेली. अडवाणींना जाणवलं कि आपली जागा धोक्यात आहे. पाकिस्तानात जिनांच कौतुक केल्यामुळं ते अडचणीत आले होते.
२००९ साली त्यांच्या नेतृत्वाखाली लढवलेल्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपचा पराभव झाला. मोदी राष्ट्रीय राजकारणात येणार अशी चर्चा सुरु झाली. यातून मधला मार्ग काढण्यासाठी अडवाणींनी दुसऱ्या फळीतील नवीन नेता भाजपच्या राष्ट्रीय अध्यक्षपदी आणला.
ते होते महाराष्ट्राचे नितीन गडकरी. ते संघभूमी असलेल्या नागपूरचे होते. अतिशय कार्यक्षम नेता व उत्कृष्ट संघटक म्हणून त्यांची ओळख देशभराला होती. पराभवातून सावरण्यासाठी संघाचा माणूस म्हणवल्या जाणाऱ्या गडकरींना भाजपचं अध्यक्षपद देण्यात आलं.
असं म्हणतात की नितीन गडकरी यांना अप्रत्यक्षपणे एक जबाबदारी दिली होती. पक्षातील मोदींचे पंख कापायचे. यासाठी त्यांनी एका माणसाला परत आणलं.
ते होते सीडी प्रकरणात बदनाम झालेले संजय जोशी.
संजय जोशींवरचे सगळे आरोप खोटे आहेत हे तोवर सिद्ध झालं होतं, गडकरींनी त्यांना महत्वाची पदे देऊन पुन्हा सक्रिय केलं. गुजरातच्या मुख्यमंत्रीपदावरून नरेंद्र मोदी हे सगळं पाहत होते.
वर्ष होत २०१२. भारताच्या राजकारणात सर्वात महत्वाचं राज्य समजल्या जात असलेल्या उत्तर प्रदेशच्या विधानसभा नविडणुक होत्या. ज्याचं युपीवर राज्य तोच देशावर राज्य करतो असं म्हटलं जात होत. गडकरींनी युपी जिंकायचं टार्गेट ठेवलं होतं. त्यासाठी संघटनेवर पकड असणाऱ्या संजय जोशींना त्यांनी तिथल्या निवडणुकीचा प्रभारी बनवलं.
इथेच ठिणगी पेटली. नरेंद्र मोदींनी ठरवलं की आता गडकरींना दाखवून द्यायचं आपलं भाजप मध्ये वजन किती आहे. त्यांनी संजय जोशींना युपीचा प्रभारी बनवल्याचा मुद्दा आपल्या मानापमानाचा बनवला.
त्यावर्षी पक्षाचे भरले तर मोदींनी त्याला उपस्थित राहण्यास नकार दिला. जोवर गडकरी संजय जोशींना पदावरून अकधत नाहीत तो पर्यंत मी भाजपच्या अधिवेशनाला येणार नाही अशी घोषणा त्यांनी करून टाकली. इतके दिवस संघाचा देखील संजय जोशींना पाठिंबा होता मात्र मोदींनी ब्रम्हास्त्र काढले आणि त्यावरून खळबळ उडाली.
नितीन गडकरी आणि नरेंद्र मोदी या दोन दिग्गज नेत्यांचा संजय जोशींच्यावरून जोरदार वाद झाला. अखेर संघाच्या सल्ल्यानुसार गडकरींनी एक पाऊल मागे येत संजय जोशींना उत्तर प्रदेश निवडणुकीच्या प्रभारी पदावरून काढलं. त्यानंतरच मोदी अधिवेशनाला हजर झाले.
या अधिवेशनवेळीच भाजप मध्ये शिक्कामोर्तब झाला की पक्षाचे नेतृत्व अध्यक्ष नितीन गडकरी यांच्याकडे नाही तर गुजरातचे मुख्यमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्याकडे आहे.
पुढच्याच वर्षी नितीन गडकरी यांना अध्यक्षपद सोडावं लागलं आणि मोदींचे विश्वासू राजनाथ सिंग अध्यक्ष बनले.
जेव्हा २०१४ सालच्या निवडणुकीची तयारी सुरु झाली आणि मोदी हेच भाजपाला सत्तेत आणु शकतात याचा अंदाज आला तेव्हा भाजपने त्यांना प्रचारप्रमुखाची जबाबदारी देण्यात आली. तेव्हासुद्धा मोदींनी फक्त एकच अट पक्षाला घातली होती.
संजय जोशी मला निवडणुकीच्या प्रचारावेळी भाजपमध्ये दिसता कामा नयेत.
आणि तसंच घडलं. २०१४ साली अफाट प्रचाराच्या मोदी लाटेत काँग्रेस सकट त्यांचे पक्षांतर्गत विरोधक देखील वाहून गेले. नितीन गडकरी यांचे पंतप्रधानपद तर हुकलंच पण गृहमंत्री, संरक्षण मंत्री, अर्थमंत्री ही मोठी पदे देखील त्यांच्यापासून वंचित ठेवण्यात आली. मात्र त्यांना त्यांच्या आवडीचं रस्ते व दळणवळणाचं खातं देण्यात आलं. गेली काही वर्षे गडकरी यांनी आपला विरोध म्यान करून ठेवला आहे.
सगळ्यात महत्वाचं आज संजय जोशी हे नावसुद्धा देशाच्या राजकारणाच्या चर्चेत येत नाही. ते दिल्लीत एका छोट्या घरात राहतात. अजूनही आरएसएसच कार्य करत असतात. काही दिवसांपूर्वी त्यांनी सीएए एनआरसी कायद्यांवरून मोदींचे कौतुक देखील केलं होतं.
हे ही वाच भिडू
- व्हिडीओ स्कँडलमध्ये अडकला, नाही तर हा भाजपचा नेता मोदींना कडवी टक्कर असता
- नरेंद्र मोदी देखील आंदोलनातून मोठे झाले, सरकारे पाडली होती
- नरेंद्र मोदींचे खास दोस्त संघाच्या महत्वाच्या पदावर आलेत….