१९६८ साली ‘सांगलीचा माणूस बनवलां ठाण्याचा नगराध्यक्ष’, शरद पवारांची अशीही करामत.

राजकारणातले चाणक्य म्हणून आजही शरद पवारांच्याकडे पाहून भुवया उंचावल्या जातात. आत्ता आत्ता हल्ली हल्ली त्यांना ओव्हरटेक करण्याचं मुल्य अमित शहांनी मिळवलं असलं तरी शरद पवार म्हणल्यानंतर काहीही होवू शकतं हे उभ्या महाराष्ट्राने गेली कित्येक वर्ष पाहिलं आहे. 

थोडक्यात काय तर, राजकारणातले डावपेच व तेल लावलेला पहिलवान म्हणून पवारांच स्थान तस अबाधितच आहे म्हणता येईल, पण तुम्हाला माहित आहे का शरद पवारांचं नाव कोणत्या घटनेमुळं प्रसिद्ध झालं. कोणत्या शहराची ती निवडणुक होती ?

बारामती ? पुणे ? तर साफ चूक. हि सुरवात होती ती ठाण्यातून.

ठाणे नगरपालिकेची निवडणुक व त्या निवडणुकीतला हा किस्सा तुम्हाला शरद पवारांच्या पहिल्या अॅडजेस्टमेंन्ट बद्दल सांगण्यास पुरेसा आहे. या घटनेचं वर्णन खुद्द शरद पवारांनी २००३ साली बारामती येथील गदिमा सभागृहाच्या उद्धाटनप्रसंगी केलं होतं. 

पी. सावळाराम उर्फ निवृत्ती रावजी पाटील हे मराठीतले मोठ्ठे गीतकार. गीतकाराबरोबर ते राजकारणी देखील होते. ठाणे नगरपालिकेचे ते नगराध्यक्ष होते. त्यांच मुळ गाव सांगली जिल्ह्यातील येडेनिपाणी. येडेमच्छिंद्र , येडेनिपाणी अशी भल्लमोठ्ठी नावं वापरण्याऐवजी “येड्याची माणसं” असा सर्वसाधारण उल्लेख या गावांतील माणसांच्या बाबतीत केला जातो. अस असलं तरी क्रांन्तीसिंह नाना पाटील, पी. सावळाराम यांच्यासारखी माणसं अशाच गावांनी महाराष्ट्राच्या मातीला दिली. 

हे ही वाचा –  

• शरद पवार मुख्यमंत्री होवून देखील ‘वर्षा’वर रहायला गेले नव्हते ! किस्से वर्षाचे .
• उजनीचं पाणी ; यशवंतराव ते विलासराव व्हाया शरद पवार.
• शरद पवारांचा पराभव होतो तेव्हा. 

तर तेव्हा पी. सावळाराम यांना ठाण्याचे नगराध्यक्ष करायचे होते.

१९६८ साल होतं ते. तेव्हा पी. सावळाराम नगरसेवक होते. शरद पवार हे नुकतेच विधानसभेत निवडून आले होते तर गदिमा हे विधानपरिषदेमध्ये राज्यपाल नियुक्त सदस्य होते. 

पी. सावळाराम आणि गदिमा यांच चांगलच स्नेह होतं. त्यामुळेच आपणाला नगराध्यक्ष करण्यात यावं अशी मागणी त्यांनी गदिमांच्याजवळ व्यक्त केली. झाले गदिमांनी पी. सावळाराम यांची मागणी मुख्यमंत्री वसंतराव नाईक यांच्याजवळ पोहचवली. 

वसंतराव नाईकपुढे गदिमांचा शब्द मोडण्याचं कारण देखील नव्हतं. लागलीच वसंतराव नाईकांनी हि जबाबदारी तेव्हाचे कॉंग्रेस सेक्रेटरी आणि आमदार असणाऱ्या शरद पवार यांच्या खांद्यावर सोपवली. शरद पवारांनी देखील वसंतराव नाईकांचा शब्द म्हणल्यानंतर तात्काळ होकार दिला. 

 

पण मुद्दा होता तो संख्याबळाचा.  

हि जबाबदारी आली होती ती शरद पवारांच्या खांद्यावर. शरद पवार तेव्हा विधानसभेत नवखेच होते पण त्यांनी स्वत:ची अशी वेगळी ओळख केलीच होती. ती ओळख म्हणजे मते कमी पडत असतील तर याला हाताशी धरा पण ती ओळख स्थानिक पातळीवरच्या किंवा पंक्षातर्गत राजकारणातली होती. हि पहिली वेळ होती जेव्हा ठाण्यासारख्या नगरपालिकेत शरद पवारांना स्वत:च्या कर्तृत्वाची छाप पाडायची होती. 

शरद पवारांनी अंदाज घेतला तेव्हा लक्षात आलं की, नगराध्यक्ष पदासाठी मतं कमी पडणार. त्यानंतर शरद पवार स्वत: ठाण्यामध्ये दोन दिवस जावून राहिले. 

 

दोन दिवसानंतर नगराध्यक्ष पदाची निवडणुक झाली.

पी. सावळाराम निवडुन आले.शरद पवारांनी त्यांना आपल्या गाडीमध्ये घातलं आणि थेट वर्षा बंगल्यावर घेवून गेले. तिथे गदिमा, वसंतराव नाईक त्यांचीच वाट पाहत बसले होते. काय झालं याचा अंदाज त्यांना नव्हता. 

शरद पवार आत आले आणि वसंतरावांना म्हणाले, पी. सावळाराम नगराध्यक्ष झाले. निवडुन आले. हे ऐकताच जवळ असणारे गदिमा उठले आणि शरद पवारांकडे कौतुकाने धावतं येत म्हणाले, “ बहाद्दरा काय काम केलस ! येड्याचा पाटील ठाण्याचा महापौर केलास !! 

तेव्हा ठाण्याचं मेंन्टल हॉस्पीटल प्रसिद्ध होतं तर पी. सावळाराम येडेनिपाणीचे म्हणून येड्याचे प्रसिद्ध होते. त्यांच्या या त्या काळातल्या शाब्दिक कोटीवर शरद पवारांनी दाद दिली. या घटनेतून शरद पवारांच देखील वेगळं कौतुक झालंच पण त्यातूनच त्यांना राजकारणातलं चाणक्य म्हणून ओळखलं देखील जावू लागलं !  

हे ही वाचा –  

• याराना : शरद पवार आणि बाळासाहेबांच्या मैत्रीचा !
• पहिला लाल दिवा आणि पहिला पोलिसाचा सॅल्यूट, दोन्हीही सुशिलकुमारांना राजकारणामुळे मिळालं नव्हतं !
• विलासराव देशमुख मुख्यमंत्री होण्याची भविष्यवाणी भैय्यु महाराजांनीच केली होती;